Golub-Dobrzyń

 

amek zbudowany został około 1300 roku przez komtura Konrada von Sacka. Budowla była murowana, stała na stromym wzniesieniu, dostępnym tylko z jednej zachodniej strony, na prawym brzegu rzeki Drwęcy a jej wznoszenie trwało kilkanaście lat i kontynuowali ją następcy Sacka – Herman i Luther z Brunszwiku.
  W skład założenia wchodził zamek wysoki ukończony ok. 1330 roku oraz zamek niski (przedzamcze). W zamku niskim znajdowała się część gospodarcza jak stajnie, spichlerze czy stodoły. Natomiast główny budynek zamkowy to budowla czteroskrzydłowa z wewnętrznym dziedzińcem i narożnymi wieżyczkami. W narożniku północno – wschodnim stała ośmioboczna wieża, której część podziemną wykorzystywano jako więzienie. Skrzydła zamku nie były z sobą połączone żadnymi wewnętrznymi przejściami ze względów bezpieczeństwa. Na parterze budynku zamkowego znajdowały się pomieszczenia gospodarcze takie jak kuchnia, piekarnia czy nawet stajnie natomiast na pierwszym piętrze w skrzydle południowym były takie pomieszczenia jak: kaplica, kapitularz, infirmeria (szpital), skrzydło wschodnie posiadało zakrystię, refektarz i sień, w skrzydle północnym - dormitorium (wspólna sypialnia braci zakonnych) natomiast skrzydło zachodnie przeznaczone było na prywatne mieszkanie dla komtura. Drugie piętro budynku służyło do przechowywania broni oraz zboża a dostać się tam można było przez ukryte wejścia. Stąd także wchodziło się na ganki obronne.
  Główne wejście na dziedziniec prowadziło z zamku niskiego przez most nad suchą fosą oraz strzeżoną, ciężką bramę. Natomiast na teren dolnego zamku dostać się można było przez wieżę bramną, którą poprzedzał most zwodzony przerzucony nad fosą. Całość przedzamcza ogrodzona była murem obronnym z wieżyczkami.

  Zamek w 1330 i 1332 roku oblegany był przez wojska Władysława Łokietka lecz nie udało mu się go zdobyć. Zrobił to jednak Władysław Jagiełło prawie sto lat później bo w 1422 roku lecz już pod koniec tegoż roku warownia wróciła do rąk krzyżackich i przystąpiono do remontowania i przebudowy zamku.
  Na początku wojny trzynastoletniej zamek w Golubiu został zajęty przez powstańców tzw. Związku Pruskiego zawiązanego w 1440 roku, Krzyżacy zostali wypędzeni a zamek przeszedł pod panowanie króla polskiego Kazimierza Jagiellończyka. Umocnił on budowlę i broniące się w niej w 1460 roku wojska czeskie, walczące po polskiej stronie potrafiły przez dwa lata odpierać ataki wojsk krzyżackich. Po pokoju toruńskim w 1466 roku na zamku zasiedli polscy starostowie.
Król Zygmunt Stary w 1511 roku nakazał przebudowanie i odremontowanie zamku.
W 1623 roku siostra króla Zygmunta III Wazy i starościna golubska Anna przebudowuje dawny krzyżacki zamek. Budynki przykryte zostały miedzianym dachem jednospadowym, mury zwieńczono attyką, w narożnikach dobudowano okrągłe kopulaste wieżyczki, powiększono okna, drzwi i niektóre pomieszczenia.
 Po śmierci Anny Wazówny zamek przechodzi w ręce żony Zygmunta III Konstancji, później jej córki Anny Katarzyny. Od 1638 roku  zamek należy do Cecyli Renaty – żony Władysława IV. W następnych wiekach zmieniają się jego właściciele a są nimi kolejno rodziny Szczawińskich, Lubomirskich, Grudzińskich, Denhoffów i Wesselów.
  Podczas wojen w XVIII wieku zamek częściowo ulegał zniszczeniu lecz nie były to wielkie uszkodzenia. Potrzebne były liczne naprawy głównie wnętrz zamku. Przedzamcze i mury obronne uległy jednak zniszczeniu.
 Wiek XIX to częste zmiany przeznaczenia budynku np. szpital w 1807 roku, intendentura pruska w 1825 czy więzienie w 1833 roku nie przyczyniły się do polepszenia jego stanu. Nie remontowana budowla popadała w ruinę. W roku 1842 zawaliła się attyka wschodnia, która upadając na dach zniszczyła wszystkie stropy aż do piwnic. Ćwierć wieku później zawaliło się skrzydło północne oraz fragment południowego.
 W początku XX wieku przystąpiono do remontu zamku lecz przerwała je pierwsza wojna światowa. Po jej zakończeniu zabezpieczono częściowo budowlę. W 1937 roku przystąpiono do ponownego remontu i znowu wybuch drugiej wojny światowej przerwał te prace.
  Po wojnie rozpoczęto prace zabezpieczające a następnie remontowe. W 1976 roku odremontowano zamek wysoki a w 2005 roku odtworzono mury i fosy dawnego zamku, zmieniono pokrycia dachów, udostępniono do zwiedzania zamkowe sale.
  Na zamku odbywają się obecnie różnego rodzaju imprezy jak np. turnieje rycerskie.